Grote belangstelling kick-off meeting
Enkele tientallen komkommertelers trokken op woensdag 19 oktober vanuit het hele land naar het Noord-Limburgse Meterik om deel te nemen aan een themamiddag over een nieuw project, geïnitieerd door de gewascoöperatie Komkommer en Glastuinbouw Nederland. Dankzij financiële steun vanuit het programma Kas als Energiebron weiden de onderzoekers van Botany, bijgestaan door een brede begeleidingscommissie en kennispartners uit het bedrijfsleven, zich aan de taak om een belichte hogedraadteelt tot een goed einde te brengen bij een drastische verlaging van de gebruikelijke energie-input.

Halvering gasverbruik
“In een ‘normale’ energiemarkt zouden telers de doelstellingen niet realistisch vinden”, zegt projectleider Frank Huijs in een toelichting voorafgaande aan de bijeenkomst. “Die komen neer op een halvering van het gasverbruik tot 10 m3/m2/jaar en een stroomverbruik van maximaal 100 kW/m2 voor full LED belichting (95%) en ontvochtiging (5%). De lichtintensiteit van de dimbare LED-installatie wordt teruggeschroefd van de gebruikelijke 230 tot 250 µmol/m2/sec naar maximaal 180 µmol/m2/sec.”

Groot draagvlak
“Nu de energieprijzen al geruime tijd ongekend hoog zijn en er geen zicht is op een spoedige normalisatie, worden telers gedwongen om hun energieverbruik drastisch in te perken”, vult netwerkcoördinator Mark Meijers van Glastuinbouw Nederland aan. “In de gewascoöperatie werd snel duidelijk dat het draagvlak voor dit project groot is. Als het mogelijk blijkt om binnen de strakke energetische kaders een acceptabele productie van goede kwaliteit te realiseren, is dat een geweldige opsteker voor de praktijk.”

Minder stoken en belichten, intensief schermen
Huijs: “Het uitgangspunt is dat er jaarrond komkommers van goede kwaliteit geteeld moeten worden. Vooral in de winterteelt zal de thermostaat een stuk lager staan. Dat gaat onvermijdelijk ten koste van de groeisnelheid en het aantal vruchten per vierkante meter, maar zolang de besparingen op het gas- en elektriciteitsverbruik de opbrengstderving overtreffen, pakt dat onderaan de streep gunstig uit. Het stroomverbruik wordt beperkt door maximaal 180 µmol/m2/sec aanvullend LED-licht te geven, wat in lijn licht met de lagere stooklijn. Verder kijken we kritisch hoeveel aanvullend licht er werkelijk nodig is. Gisteren en vandaag was er veel zonlicht, waarmee de gewenste lichtsommen zijn gerealiseerd. De lampen konden dus uitblijven. Door de installatie bewuster wel of niet in te zetten, zou je op donkere dagen juist iets meer kunnen geven.”

BCO bepaalt strategie
Teamleider en directielid Maarten Vliex beaamt dat. Hij benadrukt echter dat niet het onderzoeksteam, maar de door acht telers bezette begeleidingscommissie de teeltstrategie zal bepalen. “Vorige week is er geplant in onze nieuwe proefkas”, zegt hij. “De eerste prioriteit is het neerzetten van een gewas dat sterk genoeg is en de juiste balans heeft om de kritieke maanden december en januari goed door te komen. Als dat lukt, is de proef al voor driekwart geslaagd. De eerste vruchten denken we over twee weken te kunnen oogsten.”

Teeltstrategie bijstellen
Teler en BCO-lid Thom van Mullekom van kwekerij Multigrow Grashoek stelt dat veel telers de afgelopen winter al een stap terug hebben gezet qua energieverbruik. “Wij deden dat door iets minder warmte te geven en in dambordprofiel te belichten met de helft van de installatie. In deze proef worden de grenzen nadrukkelijker opgezocht dan wij zelf zouden durven. Dat is heel goed, want onder de huidige omstandigheden zullen we onze teeltstrategieën drastisch bij moeten stellen.”

Dit project is mogelijk gemaakt door het Ministerie van LNV, Glastuinbouw Nederland, Kas als Energiebron en de gewascoöperatie Komkommer. Projectpartners zijn BASF Nunhems, Biotalys, Enza Zaden, Grodan, Maurice, Mertens, More, NovaCropControl, Plant Lighting, Ridder, Rijk Zwaan, Royal Brinkman en Signify.